vermanen synoniem voor kritiek

"Wee u, wanneer alle mensen goed van u spreken, want hun vaderen deden evenzo met de valse profeten." Lucas 6:26

Bijna tien jaar heb ik in een grootinstellingskeuken van een verpleeghuis gewerkt en daar hadden we een gevierde opmerking als we elkaar weer eens in de mangel namen: "als ze niet meer over je praten of gekkigheid met je uithalen dan ben je buiten beeld en lig je als het ware uit de groep"

Hier moest ik aandenken toen ik afgelopen week met bovenstaande tekst uit de bijbel in aanraking kwam, de laatste tekst van de zaligsprekingen zoals Lucas deze heeft verwoord.
Deze tekst sprak mij nogal aan, omdat ik "gek" genoeg nog al eens wat weerstand ondervind als ik mij over het een of ander kritisch uitlaat, dat zal de regelmatig lezer uiteraard niet ontgaan zijn.

Als ik de visie van onze grootkeuken club toepas op mijzelf dan kan ik maar één conclusie trekken, ik lig uit de groep, maar moet gezegd, de reden kan van een geheel andere aard zijn.

Natuurlijk komen iedere keer weer deze vragen bij mij op; ben ik goed bezig, is het echt nestvervuiling als ik zelfs mijn eigen club niet spaar, beschadig ik geen mensen hiermee, dient het enig doel, is het nuttig los van het feit of het geoorloofd is, en valt het misschien onder veroordelen? Deze vragen heb ik ondanks het feit dat het zo nu en dan geven van kritiek, in mijn perceptie valt onder vrijheid van meningsuiting ipv nestvervuiling.

Ik begrijp daarentegen best wel dat mijn kerk club niet helemaal hetzelfde is als de geseculariseerde samenleving, mede omdat mijn verwachtingen binnen de kerk vanwege het evangelie, de boodschap van verlossing, vergeving en liefde veel hoger zijn als voor buiten de kerk.

Maar als het onderlinge gedrag overeenkomsten vertoont met die geseculariseerde samenleving, als we als club gekwalificeerd worden zoals in

Openbaring 3: 14-19: "En schrijf aan de engel van de gemeente in Laodicea: Dit zegt de Amen, de getrouwe en waarachtige Getuige, het begin van Gods schepping: Ik ken uw werken, en weet dat u niet koud en niet heet bent. Was u maar koud of heet! Maar omdat u lauw bent en niet koud en ook niet heet, zal Ik u uit Mijn mond spuwen. Want u zegt: Ik ben rijk en steeds rijker geworden en heb aan niets gebrek, maar u weet niet dat juist u ellendig, beklagenswaardig, arm, blind en naakt bent. Ik raad u aan dat u van Mij goud koopt, gelouterd door het vuur, opdat u rijk wordt, en witte kleren, opdat u bekleed bent en de schande van uw naaktheid niet openbaar wordt. En zalf uw ogen met ogenzalf, opdat u zult kunnen zien. Ieder die Ik liefheb, wijs Ik terecht en bestraf Ik. Wees dan ijverig en bekeer u."

en ik dit dus op mij laat inwerken, als ik dit aandachtig lees en lees en nog eens lees, dan kom ik onder druk te staan en ben ik in opperste staat van alertheid en waakzaamheid.

Als je de vraag stelt: mag je elkaar aanspreken op dit gedrag, dan is het antwoord altijd en steevast, dat dat natuurlijk mag en zelfs noodzakelijk is. Als je het dan ook in de praktijk brengt, krijg je altijd en steevast een afkeurende houding te zien. Argumenten zijn niet van de lucht waarom men de boodschap niet wil aannemen en men dus eigenlijk vindt dat je niet kunt zeggen wat je zegt. De manier waarop je het zegt geeft geen pas, het moment is niet goed, de plaats moet anders, niet van persoon tot persoon maar in de groep, niet in de groep van maar van persoon tot persoon, niet ongenuanceerd, en al helemaal niet in het publieke domein.
Met andere woorden, op afstand is het altijd een goed en beproeft middel, maar als het dichtbij komt dan komt zelfs kritiek onder kritiek te liggen, begeleidt met de opmerking dat kritiek not done is, dus.

Begrijp ik dat? Zeker begrijp ik dat, maar met begrip en vervolgens dan maar niets zeggen kom je nergens. Als een arts een abces ziet zitten en legt de spreekwoordelijke vinger niet op die plek dan geeft dat uiteindelijk stinkende wonden, die als je pech hebt, jaren kan blijven broeden met desastreuse gevolgen. Je kunt ook de dokter negeren als hij wel de vinger op de zere plek legt, je kunt de spiegel die je als een objectief voorgehouden wordt negeren of zelfs stuk gooien, maar het brengt je absoluut geen goed.

Is dit een pleidooi voor kritiek, jazeker is het dat, zeker te weten is het dat, en al helemaal als het hard nodig is en ja ik ben mij terdege bewust van het subjectieve in deze.

Wie spreekt de ander nu aan op fout gedrag en nalatigheid? Is diegene die dat doet, wel gemachtigd dit te doen, is hijzelf ook niet regelmatig slachtoffer van satans listen en struikelt hij of zij over zijn hindernissen in het leven? Natuurlijk is de boodschapper niet beter dan de rest, verre van dat, zeker als ik het even op mijzelf mag betrekken. Is dat dan de reden om de boodschap niet te brengen, is dat dan de reden om niet te hoeven luisteren, je mond dicht te houden of anderzijds je ogen en oren te sluiten voor wat er werkelijk speelt?

Is kritiek slecht en zo ja is het dan slechter dan roddelen?
Ik durf met honderdprocent zekerheid te beweren dat ik met enige regelmaat onderdeel ben van roddel en achterklap, ik weet honderdprocent zeker dat er heel recent, dik vierentwintig uur geleden nog, gerekend vanaf het moment dat ik dit artikel publiceer, op z'n minst een poging is gedaan om te roddelen en ik zou hier zelfs namen neer kunnen schrijven van een aantal personen waarover geroddeld zou worden en door wie. Mag ik dit schrijven, mag ik schrijven dat Henk en Ingrid (synoniem voor de gewone man en vrouw uit de maatschappij volgens Geert Wilders), zich weer hebben uitgelaten over ondergetekende, mag ik daar kritiek op uit oefenen? En dan bedoel ik niet met roddelen, maar je hart luchten en zoeken naar antwoorden en oplossingen, dat werkt nl alleen maar opbouwend, behoudend en beschermend.

G'd laat ons gedurende ons christelijk leven, dagelijks zien wat er niet goed aan ons is, althans dat is mijn persoonlijke ervaring. Daar zet G'd diverse middelen voor in: via Zijn woord de bijbel, pastorale boeken zoals die van Watchman Nee, Joyce Meijer, Andrew Murray en Ellen G. White, via gesprekken met broedes en zusters, of familie leden, maar zelfs door en via onze vijanden krijgen wij spiegels voor het leven mee. Natuurlijk is dat iedere keer weer slikken, maar persoonlijk heb ik het altijd ervaren als een groei moment, als ik er open voor stond en het ervaarde als een op mijn leven of situatie(s) van toepassing. Leuker kunnen we het niet maken maar wel beter.

Wat als ik nu het woord kritiek terug breng naar een meer bijbels term en context, nl vermanen.

In alle eerlijkheid durf ik best wel te zeggen dat mijn vermanen niet altijd voortkomt uit alleen maar pure zorg, het gaat ook wel eens gepaard met een overbezorgdheid die zelfs een soort van agitatie of boosheid bij mij oproept. Dat zijn dan wel de momenten dat als ik via dit medium dit de ether in slinger, ik er nog een nachtje over slaap, zodat een eventuele negatief sterk aanwezig gevoel voor een groot deel of helemaal weggeëbd is. Het hele scherpe gaat er dan meestal wel vanaf, de boodschap is in stand gebleven, de zinnen vaak wat genuanceerde gebogen.

Graag wil ik hier een voorbeeld geven van wat wij standaard allemaal geaccepteerd hebben als waarheid, maar wat er snoeihard inhakt als je goed tot je door laat dringen wat er werkelijk staat, een gevalletje, "verstaat gij wat gij leest".

"zoals geschreven staat: Er is niemand rechtvaardig, ook niet één, er is niemand die verstandig is, er is niemand die God zoekt. Allen zijn zij afgedwaald, samen zijn zij nutteloos geworden. Er is niemand die goeddoet, er is er zelfs niet één. Hun keel is een open graf, met hun tong plegen zij bedrog, addergif is onder hun lippen. Hun mond is vol vervloeking en bitterheid, hun voeten zijn snel om bloed te vergieten. Vernieling en ellende is op hun wegen, en de weg van de vrede hebben zij niet gekend. De vreze Gods staat hun niet voor ogen. Wij weten nu dat alles wat de wet zegt, zij dat spreekt tot hen die onder de wet zijn, opdat elke mond gestopt wordt en de hele wereld doemwaardig wordt voor God. Daarom zal uit werken van de wet geen vlees voor Hem gerechtvaardigd worden. Door de wet is immers kennis van zonde." Romeinen 3: 10 - 20

Voor niet christenen is dit de spiegel waar G'ds Geest je in laat kijken, dat is de status van de wereld en niemand, maar dan ook niemand gaat vrijuit en hoeft zich ook maar iets te verbeelden.

Dat beeld over mij mag naar mijn bekering, en wedergeboorte, groeiend veranderen, net zoals de voeding van een baby mee veranderd met het ouder worden op weg van baby, naar peuter van peuter naar kleuter tot volwassenheid. Zo mag de voeding van een christen baby, welke bestaat uit "melk", uitgroeien naar vast voedsel.

Als christen hoef je je ook niets te verbeelden want je nieuwe status is niet jouw verdienste, jouw groei in het geloof en liefde betonen onder elkaar is ook niet jouw verdienste, het is allemaal de verdienste van onze Verlosser en Zaligmaker Jezus Christus. Als wij ja zeggen op Zijn uitnodiging van redding en verlossing dan kan Zijn Geest in ons het goede werk beginnen en afmaken.

De spiegel is nadat je tot geloof bent gekomen niet veel anders, Paulus houdt de gemeente Galaten een spiegel voor waarmee hij aantoont dat ze ongehoorzaam zijn geworden aan de Geest. Ze zijn tot geloof gekomen maar leven als onveranderde mensen.

Volgens de bijbel is er haat en nijd in de wereld en de gemeenschap van gelovigen blijkt helaas niet immuun te zijn voor deze "kwaliteiten". Satan vindt ieder keer weer ingang in ons persoonlijk leven en dus ook in ons gemeente leven om haat en nijd te zaaien, en wijzelf geven het water, koesteren en verzorgen dat waardoor wij dit ook oogsten. Wij oogsten, mat en moeheid, lauwheid en passiviteit tot aan het apathische toe, verdeeldheid, kampvorming en zelfs liefdeloosheid wat zich tijdens ongemakkelijke situaties vrij gemakkelijk openbaart. De evangelie boot ligt niet eens meer voor anker, de boot ligt inmiddels in het dok, het onderhoud is minimaal waardoor mot en roest toe hebben kunnen slaan.

Mag je elkaar daarop aanspreken, is het geoorloofd om dit middel in te zetten om de gemeenschap wakker te schudden of moet je alles onder de mantel der liefde bedekken met een vervolg houding van; "we hebben het er niet meer over", ondanks het feit dat de ervaring ons heeft geleerd dat deze houding totaal niet werkt.
Lauw zijn in het werken voor de Heer, lauw zijn in liefde betonen ook en met name in ongemakkelijke situaties is desastreus voor G'ds gemeente en dat doet door deze manier van ambassadeurschap afbreuk aan het beeld van een liefdevolle Vader, Schepper en Verlosser.

Nee ik ga geen namen noemen en als ik dat al doe dan zal dat altijd mijn eigen naam zijn, maar ik vermaan wel en ondanks het feit dat dit ervaren wordt als kritiek blijft de boodschap maar ook mijn motivatie hetzelfde. De boodschap is; Verander! De motivatie is: Liefde! De methode is: gebrekkig!

Als laatste wil ik graag deze tekst nog meegeven als vermaning, kritiek zo u wilt:

"Bekleed u dan, als uitverkorenen van God, heiligen en geliefden, met innige gevoelens van ontferming, vriendelijkheid, nederigheid, zachtmoedigheid, geduld. Verdraag elkaar en vergeef de een de ander, als iemand tegen iemand anders een klacht heeft; zoals ook Christus u vergeven heeft, zo moet ook u doen. En doe boven dit alles de liefde aan, die de band van de volmaaktheid is. En laat de vrede van God heersen in uw harten, waartoe u ook in één lichaam geroepen bent; en wees dankbaar. Laat het woord van Christus in rijke mate in u wonen, in alle wijsheid; onderwijs elkaar en wijs elkaar terecht, met psalmen, lofzangen en geestelijke liederen. Zing voor de Heere met dank in uw hart. En alles wat u doet met woorden of met daden, doe dat alles in de Naam van de Heere Jezus, terwijl u God en de Vader dankt door Hem." Kolossenzen 3: 12-17

Romeinen 3 is een keiharde weergave van de werkelijkheid, maar er gaat liefde achter schuil om verandering te weeg te brengen. Galaten 3 laat niet een minder keiharde realiteit zien, maar ook daar gaat liefde voor Christus en Zijn gemeente achter schuil en ondanks alle twijfel en die ga ik heus niet in één poging proberen weg te nemen is mijn doel en motivatie, hoe gebrekkig en krom soms ook, van het zelfde laken een pak.

Van de ouders wordt dit gezegd:
"Hoewel gij slecht zijt, goede gaven weet te geven aan uw kinderen...."

En daar wil ik mijn pogen dan ook graag onderbrengen, vergeef mij dan aub mijn tekortkomingen als groeiend, mens, ouder en lid van G'ds gemeente.

Kritiek, vermanen en waarheid spreken, kan soms en zelfs vaker dan soms hard zijn en pijn doen, maar het brengt ook licht en ik neem aan dat iedereen wel weet hoe het voelt als je 's morgens met groot enthousiasme de nieuwe dag wilt begroeten en de gordijnen van je slaapkamer opent en recht in de zon kijkt. Dan doet het even heel erg pijn, maar het geeft ook licht, je ziet alles veel helderder bij meer en veel licht. Het (zon) licht werkt zelfs helend en brengt je na deze pijnlijke ervaring in opperste beste stemming. Het verdrijft de duisternis uit je leven, maar alleen dan pas als je het duister erkent en jij de duistere aspecten van je leven overgeeft aan het Licht.

Mogen de vermaningen strekken tot groei en gemeenschapszin en dat het geaccepteerd mag worden als een liefdes cadeau, tot zegen, tot groei van G'ds gemeente en tot uitbreiding van Zijn Koninkrijk.

-El Emet - De God Van De Waarheid -